“Đừng để thời gian trôi qua thật lãng phí, hãy đọc và suy ngẫm để tạo ra giá trị bền vững trong tương lai” – VOT PARTNERS

Vào tháng 6 năm 1996, Warren Buffett – chủ tịch của Berkshire Hathaway đã phát hành một cuốn sổ tay mang tựa đề “Cẩm nang hướng dẫn cho chủ sở hữu”. Tại đây ông đã giải thích các nguyên tắc hoạt động kinh tế của Berkshire Hathaway. Theo chúng tôi đây không chỉ là cuốn cẩm nang dành riêng cổ đông Berkshire mà là đó chính là những hướng dẫn chung cho tất cả những nhà đầu tư giá trị trên thế giới để “tìm những đặc tính của những doanh nghiệp tuyệt vời đang được điều hành bởi những người xuất chúng”. 15 tiêu chí được dịch lại (theo một cách tóm lược để người đọc dễ hình dung) như sau theo lời của Warren Buffett, đoạn văn dưới phần in nghiêng là lời giải thích của ông cho đoạn được trình bày trước đó:

Điều thứ nhất

Tôi và Charlie Munger xem các cổ đông như chủ sở hữu, những đối tác. Chúng tôi không xem Berkshire là tài sản kinh doanh cuối cùng, mà chính bản thân công ty là cầu nối để cho các cổ đông sở hữu những doanh nghiệp tuyệt vời.

Chúng tôi hy vọng các cổ đông không nghĩ chỉ đơn thuần là đang sở hữu “những mảnh giấy” có giá cả lên xuống hằng ngày và nhanh chóng bán “những tài sản” ấy đi chỉ vì một số sự kiện kinh tế hoặc chính trị làm họ lo lắng. Thay vào đó các cổ đông hãy hình dung với tư cách là chủ sở hữu dài hạn, đang sở hữu một trang trại hay căn hộ và những thay đổi giá ngắn hạn là vô nghĩa đối với họ ngoại trừ khi thị trường mang đến cơ hội tăng quyền sở hữu ở một mức giá hấp dẫn.

Điều thứ hai

Theo định hướng của chủ sở hữu Berkshire, hầu hết các giám đốc của Berkshire của những doanh nghiệp mà nó sở hữu, đều nắm giữ một phần đáng kể cổ phần. Nói nôm na là “We eat our own cooking”.

Gia đình của Charlie có phần lớn tài sản trong cổ phiếu Berkshire và tôi cũng vậy. Ngoài ra, nhiều người thân của tôi – chẳng hạn như chị em và anh em họ của tôi – giữ một phần rất lớn giá trị ròng của họ trong cổ phiếu Berkshire. Charlie và tôi không thể hứa với các cổ đông kết quả. Nhưng chúng tôi có thể đảm bảo rằng tình hình tài chính của các cổ đông sẽ thay đổi khi cổ đông chọn chúng tôi là đối tác. Chúng tôi không quan tâm đến mức lương cao mà chỉ muốn kiếm tiền khi các đối tác của chúng tôi cũng được như thế với tỷ lệ chính xác như nhau. Trường hợp ngược lại cũng như vậy, khi tôi làm điều gì đó ngớ ngẩn, tôi muốn các cổ đông có thể có được sự an ủi nào đó từ thực tế rằng tình trạng tài chính tồi tệ của chúng tôi và cổ đông như nhau.

Điều thứ ba

Mục tiêu kinh tế dài hạn của chúng tôi là tối đa về sự tăng trưởng giá trị doanh nghiệp trên một cổ phiếu hàng năm của Berkshire. Chúng tôi không đo lường ý nghĩa kinh tế hoặc hiệu suất của Berkshire bởi quy mô của nó; chúng tôi đo lường giá trị trên mỗi cổ phần. Chúng tôi chắc chắn rằng sự tăng trưởng giá trị trên mỗi cổ phần sẽ giảm trong tương lai – dựa trên quy mô vốn ngày càng lớn của chúng tôi. Nhưng chúng tôi sẽ thất vọng nếu mức tăng trưởng không vượt quá mức trung bình của những tập đoàn lớn của Mỹ.

Điều thứ tư

Việc ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là đạt được mục tiêu của mình bằng cách trực tiếp sở hữu một nhóm các doanh nghiệp đa dạng tạo ra tiền mặt và luôn kiếm được thu nhập trên vốn, trên mức trung bình. Thứ hai, chúng tôi cũng sẽ sở hữu một phần của các doanh nghiệp có những đặc tính tương tự, đạt được chủ yếu thông qua việc mua cổ phiếu phổ thông trên thị trường chứng khoán. Giá cả trên thị trường và tính sẵn có của các doanh nghiệp và nhu cầu về vốn bảo hiểm, sẽ xác định bất kỳ sự phân bổ vốn nào trong năm.

Trong những năm gần đây, chúng tôi đã thực hiện một số thương vụ mua lại. Mặc dù sẽ có những năm thị trường tăng mạnh, chúng tôi hy vọng có cơ hôi mua nhiều hơn nữa trong nhiều thập kỷ tới. Nếu các giao dịch mua trong quá khứ tạo ra những sản phẩm chất lượng, Berkshire sẽ đạt được thành quả tốt. Thách thức đối với chúng tôi là tạo ra các ý tưởng nhanh như chúng tôi tạo ra tiền mặt. Về mặt này, một thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh có khả năng mang lại cho chúng tôi những lợi thế đáng kể. Đây là cơ hội để các công ty bảo hiểm của chúng ta dễ dàng mua lại những mảnh nhỏ của các doanh nghiệp tuyệt vời (đó là ưu tiên thứ hai ở trên) với mức giá hấp dẫn. Một vài các doanh nghiệp tuyệt vời là những người mua nhất quán với cổ phiếu của chính họ, điều đó có nghĩa là họ và chúng tôi sẽ có được mức giá rẻ mà thị trường mang lại. Nhìn chung, Berkshire và các cổ đông dài hạn được hưởng lợi từ thị trường chứng khoán giảm như “một người mua thực phẩm thường xuyên và có những ngày giá thực phẩm giảm mạnh”. Vì vậy, khi thị trường giảm mạnh – nó sẽ liên tục xảy ra theo thời gian – các cổ đông cũng đừng hoảng loạn hay thương tiếc. Bởi vì đó là tin tốt cho Berkshire.

Điều thứ năm

Vì cách tiếp cận hai hướng trên của chúng tôi đối với quyền sở hữu doanh nghiệp và vì những hạn chế của kế toán thông thường, nên thu nhập được báo cáo hợp nhất có thể tiết lộ tương đối ít về hiệu quả kinh tế thực sự của chúng tôi. Charlie và tôi, đều như chủ sở hữu và người quản lý, hầu như bỏ qua những con số hợp nhất như vậy. Tuy nhiên, chúng tôi cũng sẽ báo cáo cho bạn thu nhập của từng doanh nghiệp lớn mà chúng tôi kiểm soát. Những số liệu này, cùng với các thông tin khác, chúng tôi sẽ cung cấp về từng doanh nghiệp riêng lẻ, thường sẽ giúp bạn đưa ra đánh giá về họ.

Nói một cách đơn giản, chúng tôi cố gắng cung cấp cho bạn trong báo cáo hàng năm các con số và thông tin khác thực sự quan trọng. Charlie và tôi rất chú ý đến việc các doanh nghiệp của chúng tôi hoạt động tốt hoặc xấu như thế nào và chúng tôi cũng nỗ lực để hiểu môi trường mà mỗi doanh nghiệp đang hoạt động. Ví dụ: một trong những doanh nghiệp của chúng tôi đang tận hưởng một lợi thế trong ngành hay nó đang phải đối mặt với những bất lợi trong đó? Charlie và tôi cần biết chính xác tình huống nào chiếm ưu thế và điều chỉnh kỳ vọng của chúng tôi cho phù hợp.

Theo thời gian, phần lớn các doanh nghiệp mà chúng ta sở hữu đã vượt quá mong đợi. Nhưng đôi khi chúng ta có sự thất vọng, và chúng tôi sẽ cố gắng thẳng thắn thông báo cho bạn về những điều đó, giống như chúng tôi đã nói về những lần vượt trội. Khi chúng ta sử dụng các dữ liệu để lập biểu đồ tiến trình – chúng tôi sẽ cố gắng giải thích các khái niệm và tại sao chúng tôi coi chúng là quan trọng. Nói cách khác, chúng tôi tin vào việc cho bạn biết làm thế nào chúng tôi nghĩ và bạn có thể đánh giá không chỉ các doanh nghiệp của Berkshire, mà còn có thể đánh giá cách tiếp cận quản lý và sự phân bổ vốn của chúng tôi.

Điều thứ sáu

Những kết quả kế toán không ảnh hưởng tới hoạt động và những quyết định phân bổ vốn của chúng tôi. Khi tiến hành hoạt động mua lại với chi phí như nhau, chúng tôi thích mua 2 đô la lợi nhuận không được báo cáo theo những chuẩn mực kế toán căn bản hơn là 1 đô la lợi nhuận được báo cáo. Đây là điều chính xác là sự lựa chọn chúng tôi thường phải đối mặt khi phần còn lại của HĐKD (với lợi nhuận được công bố đầy đủ) thông thường được bán với cái giá gấp đôi khi sở hữu công ty với tỷ lệ nhỏ (phần lớn lợi nhuận sẽ không được công bố). Tổng hợp lại qua thời gian, chúng tôi kỳ vọng những lợi nhuận chưa được báo cáo sẽ phản ánh đầy đủ giá trị nội tại thông qua những khoản lãi vốn.

Theo thời gian, chúng tôi đã phát hiện ra rằng lợi nhuận chưa phân phối cho các nhà đầu tư của chúng ta, được giữ lại đã hoàn toàn có lợi cho Berkshire như thể chúng đã được phân phối. Điều này có nghĩa rằng hầu hết các chúng ta đang tham gia vào các doanh nghiệp thực sự xuất sắc thường có thể sử dụng việc giữ lại vốn thành lợi thế lớn, bằng cách tái đầu tư trở lại hoạt động trong doanh nghiệp của họ hoặc bằng cách mua lại cổ phần của họ. Rõ ràng mọi quyết định về vốn mà các doanh nghiệp của chúng ta sở hữu đưa ra không mang lại lợi ích cho chúng ta với tư cách là cổ đông, nhưng nhìn chung chúng ta thật sự đã thu được nhiều hơn một đô la giá trị cho mỗi đô la họ đã giữ lại.

Điều thứ bảy

Chúng tôi ít sử dụng nợ. Chúng tôi sẽ từ chối các cơ hội thú vị thay vì tận dụng quá mức đòn bẩy cho bảng cân đối kế toán của chúng tôi. Chủ nghĩa bảo thủ đã làm giảm kết quả của chúng tôi nhưng đó là hành vi duy nhất khiến chúng tôi thoải mái.

Việc vay nợ nhiều hơn tạo ra thêm phần trăm lợi nhuận, nhưng điều này sẽ không cho phép Charlie và tôi ngủ ngon. Tôi không bao giờ tin vào việc mạo hiểm những gì gia đình và bạn bè của tôi có và cần để theo đuổi những gì họ không có và không cần. Ngoài ra, Berkshire có hai nguồn với chi phí thấp, cho phép chúng tôi sở hữu nhiều tài sản hơn một cách an toàn đó chính là: thuế hoãn lại và “float”, những phao nổi mà các doanh nghiệp bảo hiểm của chúng tôi nắm giữ từ việc khách hàng trả trước phí bảo hiểm. Cả hai nguồn này đã phát triển nhanh chóng.

Tốt hơn nữa, cả hai nguồn này cho đến nay đều không tạo ra chi phí. Thuế thu nhập hoãn lại không chịu lãi. Còn những khoản “float” từ những doanh nghiệp bảo hiểm, đây là những khoản nợ thực sự. Nhưng lại là những khoản nợ không có ngày đáo hạn. Thực tế những khoản nợ này mang lại nhiều lợi ích – một khả năng sở hữu nhiều tài sản làm việc cho chúng tôi. Tất nhiên, không có gì đảm bảo rằng chúng tôi có thể có được “float” liên tục trong tương lai mà không mất phí. Nhưng chúng tôi cảm thấy cơ hội đạt được điều đó là có khả năng như bất cứ ai trong ngành kinh doanh bảo hiểm.

Điều thứ tám

Một “danh sách mong muốn” của người quản lý sẽ không gây ra chi phí cho cổ đông. Chúng tôi sẽ không đa dạng hóa bằng cách mua toàn bộ doanh nghiệp tại mức giá, cái mà sẽ bỏ qua các hậu quả kinh tế dài hạn cho các cổ đông của chúng tôi. Chúng tôi sẽ chỉ làm với tiền của bạn giống như chúng tôi sẽ làm với tiền riêng của chúng, cân nhắc đầy đủ các giá trị bạn có thể có được bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư của riêng bạn thông qua mua trực tiếp trên thị trường chứng khoán.

Charlie và tôi chỉ quan tâm đến việc mua khi chúng tôi tin rằng sẽ tăng giá trị nội tại trên mỗi cổ phiếu của Berkshire. Quy mô tiền lương của chúng tôi hoặc văn phòng của chúng tôi sẽ không bao giờ liên quan đến quy mô của bảng cân đối kế toán Berkshire.

Điều thứ chín

Chúng tôi kiểm tra sự khôn ngoan của việc giữ lại thu nhập bằng cách đánh giá việc giữ lại thu nhập, theo thời gian có mang lại cho các cổ đông ít nhất 1 đô la giá trị thị trường cho mỗi 1 đô la được giữ lại hay không. Đến nay, bài kiểm tra này vẫn được thỏa mãn. Chúng tôi sẽ tiếp tục áp dụng nó trên cơ sở 5 năm. Khi giá trị ròng của chúng tôi tăng lên, việc sử dụng thu nhập giữ lại một cách khôn ngoan sẽ khó khăn hơn.

Lẽ ra tôi nên viết “dựa trên cơ sở 5 năm” nhưng cũng phải tùy vào hoàn cảnh, lỗi này tôi không nhận ra cho đến khi tôi nhận được một câu hỏi về chủ đề này tại cuộc họp thường niên năm 2009.

Khi thị trường chứng khoán giảm mạnh trong khoảng thời gian năm năm, đôi khi giá thị trường của chúng tôi so với giá trị sổ sách bị co lại. Và khi điều đó xảy ra, chúng đã tôi thất bại trong bài kiểm tra vì tôi đã thiết lập nó không đúng cách. Trên thực tế, thị trường đã giảm rất nhiều từ năm 1971-75, trước khi tôi viết nguyên tắc này vào năm 1983.

Bài kiểm tra trên cở sở 5 năm có nghĩa là: (1) trong khoảng thời gian đó, giá trị sổ sách của chúng tôi đạt được vượt quá hiệu suất của S & P; và (2) cổ phiếu của chúng tôi luôn bán với giá cao hơn so với giá trị sổ sách, có nghĩa là cứ 1 đô la thu nhập giữ lại luôn có giá trị hơn 1 đô la? Nếu điều này được đáp ứng, việc giữ lại thu nhập có ý nghĩa.

Điều thứ mười

Chúng tôi sẽ phát hành thêm cổ phiếu chỉ khi chúng tôi tạo ra được giá trị doanh nghiệp như chúng tôi cung cấp. Quy tắc này áp dụng cho tất cả các hình thức phát hành – không chỉ sáp nhập hoặc chào bán cổ phiếu công, mà cả hoán đổi cổ phiếu, quyền chọn cổ phiếu và chứng khoán chuyển đổi như nhau. Chúng tôi sẽ không bán một phần nhỏ công ty của bạn – (đó là số tiền nhận được khi phát hành cổ phiếu) – trên cơ sở không phù hợp với giá trị của toàn bộ doanh nghiệp.

Khi chúng tôi bán cổ phiếu loại B vào năm 1996, chúng tôi đã tuyên bố rằng cổ phiếu Berkshire không bị định giá thấp – và một số người cảm thấy bất ngờ. Phản ứng đó không có cơ sở. Việc sốc nên được thể hiện khi chúng tôi phát hành cổ phiếu mà tại đó cổ phiếu chúng tôi thật sự dưới giá trị. Các nhà quản lý nói hoặc ngụ ý trong những đợt chào bán công khai rằng cổ phiếu của họ bị định giá thấp thường là không mang lại giá trị kinh tế cho những cổ đông hiện tại của họ: “Chủ sở hữu bị mất oan nếu người quản lý của họ cố tình bán tài sản với giá 80 xu mà trên thực tế trị giá 1 đô la”. Chúng tôi đã không phạm phải sai lầm đó khi chào bán cổ phiếu loại B và chúng tôi sẽ không bao giờ.

Điều thứ mười một

Bạn nên nhận thức đầy đủ về một thái độ Charlie và tôi chia sẻ điều đã làm tổn hại đến hiệu quả tài chính của chúng tôi: Bất kể giá cả nào, chúng tôi không quan tâm đến việc bán bất kỳ doanh nghiệp tốt nào mà Berkshire sở hữu. Chúng tôi cũng rất miễn cưỡng khi bán những doanh nghiệp mà chúng tôi sở hữu một phần, miễn là chúng tôi hy vọng họ tạo ra ít nhất một số tiền mặt và miễn là chúng tôi cảm thấy tốt về người quản lý của họ và các mối quan hệ đồng nghiệp. Và chúng tôi sẽ hết sức thận trọng khi đề xuất các doanh nghiệp kém hiệu quả của chúng tôi tái cấu trúc để có lợi nhuận thỏa đáng so với nguồn vốn (Tuy nhiên việc đầu tư vào ngành công nghiệp tệ hại chỉ vì phần thưởng thì cũng giống như đang vật lộn trong cát bùn vậy). Nhưng hành vi thải bỏ những doanh nghiệp ít hứa hẹn “một chút” và nhanh chóng kết nạp thêm thành viên mới, không phải phong cách của chúng tôi. Và chúng tôi vẫn muốn có một kết quả tổng thể có thể giảm đi đôi chút hơn là thực hiện “hành vi” đó.

Chúng tôi tiếp tục tránh “hành vi thải bỏ” như vậy. Chúng tôi đã đóng cửa doanh nghiệp dệt may vào giữa năm 1980 sau 20 năm vật lộn với nó, nhưng chỉ bởi vì chúng tôi cảm thấy đã phải chịu số tiền để duy trì hoạt động quá lớn và không bao giờ có điểm dừng. Tuy nhiên, chúng tôi chưa từng nghĩ đến bán các doanh nghiệp có giá rất cao hay ngược lại, thay vào đó chúng tôi tập trung vào việc tái cấu trúc những vấn đề khiến doanh nghiệp tụt hậu. Chúng tôi nhấn mạnh rằng các ý kiến ở đây là dành cho các doanh nghiệp chúng tôi kiểm soát, không phải những doanh nghiệp sở hữu một phần.

Điều thứ mười hai

Chúng tôi sẽ thẳng thắn trong các báo cáo của chúng tôi với bạn, nhấn mạnh những điểm cộng và điểm trừ quan trọng trong việc đánh giá giá trị doanh nghiệp. Chúng tôi hướng dẫn là cho bạn biết bản chất kinh doanh nếu điều kiện kinh doanh bị thay đổi. Hơn nữa, là một công ty sở hữu hoạt động kinh doanh truyền thông lớn, việc chúng tôi áp dụng các tiêu chuẩn kém, thông tin thiếu chính xác và không nhất quan khi báo cáo về bản thân chúng tôi khác so với những công ty truyền thông khác nói về chúng tôi là điều không nên làm. Chúng tôi cũng tin rằng sự thẳn thắn mang lại lợi ích cho chúng tôi với tư cách là người quản lý: “Giám đốc điều hành lừa dối người khác ở nơi công cộng cuối cùng là đang tự lừa dối bản thân anh ta”

Chúng tôi sẽ trao đổi với bạn theo nhiều cách. Thông qua báo cáo hàng năm, tôi cố gắng cung cấp cho tất cả các cổ đông nhiều thông tin có giá trị nhất có thể được truyền đạt trong một tài liệu được giữ ở độ dài hợp lý. Chúng tôi cũng cố gắng truyền đạt một số lượng thông tin cô đọng nhưng quan trọng trong các báo cáo hàng quý mà chúng tôi đăng trên internet, mặc dù tôi không viết những điều đó (một lần đọc trong một năm là đủ). Một dịp quan trọng khác để trao đổi là Hội nghị thường niên của chúng tôi, trong đó Charlie và tôi vui mừng dành 5 giờ đồng hồ hoặc nhiều hơn để trả lời các câu hỏi về Berkshire. Nhưng không có cách nào để cho chúng ta có thể trao đổi trực tiếp từng người một. Điều đó là bất khả thi với Berkshire, khi có hàng ngàn chủ sở hữu.

Trong tất cả các thông tin trao đổi với chúng tôi, chúng tôi cố gắng đảm bảo rằng không có cổ đông nào có lợi thế về thông tin hơn so với cổ đông khác: Chúng tôi không tuân theo thông lệ thông thường là trao đổi thông tin giá trị cho các nhà phân tích hoặc cổ đông lớn trước. Mục tiêu của chúng tôi là tất cả chủ sở hữu cập nhật thông tin cùng một lúc.

Điều thứ mười ba

Mặc dù chính sách trao đổi thông của chúng tôi là thẳn thắn, chúng tôi sẽ thảo luận về các hoạt động của chúng tôi trong thị trường chứng khoán trong phạm vi yêu cầu hợp pháp. Những ý tưởng đầu tư tốt là rất hiếm, có giá trị và có khả năng cạnh tranh giống như mua sản phẩm hoặc kinh doanh. Do đó, chúng tôi sẽ không nói về ý tưởng đầu tư của mình. Việc hạn chế này này áp dụng ngay cả đối với chứng khoán mà chúng tôi đã bán (bởi vì chúng tôi có thể mua lại chúng).

Mặc dù chúng tôi tiếp tục không muốn nói về các cổ phiếu cụ thể, nhưng chúng tôi vẫn chào đón việc thảo luận về triết lý kinh doanh và đầu tư của mình. Tôi được lĩnh hội rất nhiều từ sự trí tuệ của Ben Graham, giáo viên vĩ đại nhất trong lịch sử tài chính, và tôi tin rằng tôi đã lĩnh hội nhiều hơn vượt qua cái mà tôi học từ Ben. Điều này giống như những gì tôi và Charlie chia sẻ cho các cổ đông, ngay cả khi điều đó tạo ra các đối thủ đầu tư mới.

Điều thứ mười bốn

Chúng tôi thà thấy giá cổ phiếu của Berkshire, ở mức độ công bằng hơn là được định giá cao. Rõ ràng, Charlie và tôi không thể kiểm soát giá của Berkshire. Nhưng theo thời gian, chúng tôi tin rằng giá cổ phiếu Berkshire sẽ hợp lý. Cách tư duy của chúng tôi “thà cổ phiếu Berkshire dưới giá trị hợp lý còn hơn bị định giá quá cao” có thể làm thất vọng một số cổ đông. Tuy nhiên chúng tôi tin rằng nó mang lại cho Berkshire triển vọng tốt nhất để thu hút các nhà đầu tư dài hạn, những người tìm kiếm lợi nhuận từ sự tiến bộ của công ty thay vì từ những sai lầm đầu tư của các đối tác của họ.

Điều thứ mười lăm

Chúng tôi thường xuyên so sánh việc tăng giá trị sổ sách trên mỗi cổ phần của Berkshire với hiệu suất của S&P 500. Qua thời gian, chúng tôi hi vọng sẽ chiến thắng thước đo này. Mặt khác, đặt câu hỏi là tại sao cổ đông lại cần chúng tôi? Sự đo lường có những thiếu sót nhất định sẽ được mô tả trong phần kế tiếp. Ngoài ra, điều này ít có ý nghĩa hơn nếu nhìn theo cơ sở hàng năm so với thời gian trước đây. Bởi vì những cổ phần mà chúng tôi nắm giữ, giá trị của chúng có xu hướng đi cùng với chỉ số S&P- đang giữ một tỷ trọng rất nhỏ so với tài sản ròng mà chúng ta có trong những năm đầu. Thêm vào đó, hiệu suất của những cổ phiếu trong S&P được tính tóan đầy đủ ở trong chỉ số, trong khi đó phần tăng của giá trị sổ sách của Berkshire chỉ được tính toán khoảng 79% do phải đóng thuế liên bang. Chúng tôi vì vậy mà kì vọng sẽ chiến thắng S&P trong những năm chỉ số này kém và sẽ thua chỉ số này khi thị trường có một năm tăng mạnh mẽ. Chúng tôi thường xuyên so sánh việc tăng giá trị sổ sách trên mỗi cổ phần của Berkshire với hiệu suất của S&P 500. Qua thời gian, chúng tôi hi vọng sẽ chiến thắng thước đo này. Mặt khác, đặt câu hỏi là tại sao cổ đông lại cần chúng tôi? Sự đo lường có những thiếu sót nhất định sẽ được mô tả trong phần kế tiếp. Ngoài ra, điều này ít có ý nghĩa hơn nếu nhìn theo cơ sở hàng năm so với thời gian trước đây. Bởi vì những cổ phần mà chúng tôi nắm giữ, giá trị của chúng có xu hướng đi cùng với chỉ số S&P- đang giữ một tỷ trọng rất nhỏ so với tài sản ròng mà chúng ta có trong những năm đầu.

Nguồn: BerkshireHathaway.com, VOT PARTNERS dịch lại

BÀI HỌC

15 tiêu chí này được Warren Buffett ghi lại và gửi cho các cổ đông, đối tác của mình. Với mong muốn rằng ông sẽ không làm ngược lại với những gì ông đã nêu và cũng để giải thích nguyên lý hoạt động của Berkshire. Tuy nhiên thông qua 15 tiêu chí, các nhà đầu tư được học thêm về những tư duy về cách điều hành Berkshire Hathaway của Warren Buffett và Charlie Munger. Từ đây chúng ta có thể tóm tắt lại thành “những đặc tính để chọn doạnh nghiệp” làm “kim chỉ nam” cho hành trình đầu tư như sau:

1. Ban lãnh đạo xem cổ đông như những đối tác một cách công bằng. Đồng thời họ không quan tâm đến những biến động giá thị trường cổ phiếu trong ngắn hạn. Tuy nhiên họ biết giá trị doanh nghiệp mình và luôn tìm cách mua lại cổ phiếu tại một mức giá hấp dẫn nếu thị trường mang đến cho họ.

2. Các lãnh đạo cấp cao đều sở hữu phần lớn doanh nghiệp họ điều hành. Như thế những lợi ích hoặc thiệt hại mà họ mang đến cho cổ đông thì chính họ cũng sẽ gánh một tỷ lệ tương đương.

3. Mục tiêu của người điều hành phải luôn cố gắng tạo ra sự tăng trưởng giá trị doanh nghiệp trên một cổ phiếu qua các năm, đặc biệt phải trên mức tăng trưởng của chỉ số trong dài hạn (chứ không phải lợi nhuận, quy mô, hay doanh thu).

4. Những doanh nghiệp chất lượng trong dài hạn có đặc tính như: tạo ra tiền mặt rất mạnh và thu nhập trên vốn cao so với thị trường chung. Và cơ hội tốt để sở hữu những doanh nghiệp này là lúc thị trường giảm mạnh. Vì vậy nhà đầu tư giá trị cũng đừng cảm thấy hoảng loạn hay thương tiếc. Bởi vì đó là tin tốt.

5. Doanh nghiệp minh bạch sẽ thẳn thắn nói cho nhà đầu tư biết những mặc thuận lợi và khó khăn chung của ngành, bản chất mô hình doanh nghiệp, chính sách…Việc dấu đi những điểm bất lợi và chỉ nói đến những điều tuyệt vời, là điểm chung của các doanh nghiệp xấu.

6. Doanh nghiệp thường có 2 dạng: có giá trị thấp hơn hoặc cao hơn giá trị sổ sách hiện tại của nó. Những doanh nghiệp tốt thông thường sẽ có giá trị thực cao hơn giá trị sổ sách. Tài sản của những doanh nghiệp này có tiềm năng tạo ra dòng tiền rất lớn trong tương lai, mà không được phản ánh trên giá trị sổ sách hiện tại. Nhà đầu tư nên có cái nhìn “sâu sắc” về “tài sản của doanh nghiệp”.

7. Doanh nghiệp tốt sẽ không cần quá nhiều đòn bẩy nợ. Chính mô hình kinh doanh hoặc việc tối thiểu hóa chi phí, sẽ mang lại dòng tiền mặt cực lớn cho doanh nghiệp tái đầu tư hằng năm.

8. Một số ban lãnh đạo phân bổ vốn “rất bừa bãi”. Có thể là do điều kiện bắt buộc của chính trị, hay là một thú vui riêng của họ khi không biết sử dụng tiền một cách khôn ngoan, đặc biệt chỉ biết gia tăng sự “oại vệ” của mình bằng cách trang hoàng cho căn phòng và mua sắm những thứ không cần thiết. Điều này gây thiệt hại rất lớn cho cổ đông trên danh nghĩa là người chủ doanh nghiệp thật sự.

9. Một doanh nghiệp tốt biết cách dùng lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư hiệu quả. Điều này được hiểu như sau: Nếu doanh nghiệp không có khả năng tạo ra mức lợi nhuận trên vốn bằng hoặc cao hơn so với năm trước, thì nên chia cổ tức cho cổ đông để họ có thể đầu tư vào một nơi sinh lời tốt hơn, vì đồng lợi nhuận giữ lại không tạo ra sự hiệu quả cho doanh nghiệp. Ngược lại, nếu giữ lại lợi nhuận tạo ra mức thu nhập năm sau cao hơn, tương ứng với mức lợi nhuận trên vốn bằng hoặc cao hơn, do đó tốc độ tăng trưởng giá trị trên một cổ phiếu được đảm bảo thì việc giữ lại lợi nhuận là có ý nghĩa.

10. Việc phát hành thêm cổ phiếu để thực hiện đầu tư vào những dự án mới, thưởng cho ban lãnh đạo, hay dùng để mua bán sát nhập cần được kiểm tra và xem xét kỹ. Đặc biệt là tỷ suất sinh lời trên vốn có được đảm bảo hay không, rủi ro nào có thể phá hủy giá trị cho cổ đông. Thêm vào đó, việc phát hành cổ phiếu sẽ thiệt hại cổ đông hiện tại hơn khi vừa gây ra sự pha loãng lớn và doanh nghiệp đang phát hành cổ phiếu với giá thấp hơn giá trị thực của nó

11. Phẩm chất quan trọng nhất ở người lãnh đạo cần có sự trung thực, thẳn thắn khi nói các vấn đề mà doanh nghiệp mình đang điều hành. Bên cạnh đó, họ nên đối xử công bằng với cổ đông qua việc cung cấp thông tin chứ không nên ưu tiên những cổ đông lớn hay sân sau của mình.

12. Người quản lý doanh nghiệp nên chỉ tập trung vào mô hình kinh doanh, rủi ro đi kèm, triết lý kinh doanh…tránh bình luận về vấn đề liên quan đến cổ phiếu.

13. Tình trạng ban lãnh đạo là người làm giá cổ phiếu, đưa mức giá vượt qua giá trị kinh tế của doanh nghiệp đang rất phổ biến hiện nay. Bằng mọi cách họ chỉ muốn “dụ” những cổ đông ngắn hạn, tham lam không hiểu gì về bản chất doanh nghiệp để nhằm trục lợi cho mình. Bài học là cổ đông khi tham gia đầu tư phải thật sự hiểu mô hình kinh doanh, rủi ro đi kèm…đồng thời với những doanh nghiệp có “tiếng xấu” tốt nhất là nên tránh xa, mặc dù bạn có thể thấy giá cổ phiếu liên tục tăng và rất muốn trở thành một phần trong đó